Овој текст е дел од серијалот it.mk/2025 – Што ја одбележа 2024, а што нè очекува во 2025?, каде што консултираме експерти во своите области да ги кажат своите размислувања и очекувања.
По лансирањето на ChatGPT на крајот од 2022 година, вештачката интелигенција стана дневна тема за дискусија. Можеби најпоставуваното од тогаш е “Колку вештатачката интелигенција може го замени човекот”. Во 2024 година, AI продолжи забрзано да се развива, а веќе популарните AI чет-ботови станаа уште помоќни.
Со тоа, вештачката интелигенција почна да навлегува во сѐ повеќе аспекти од секојдневниот живот – од персонализирани асистенти и автоматизација на работни процеси, до уметност, образование и здравствена заштита.
Секој развој носи свои предизвици, па така со овој напредок дојдоа и нови етички дилеми, како што се заштитата на приватноста, можноста за злоупотреба и влијанието врз работните места. Што значи развојот на AI и дали има простор за толкав страв во 2025, разговаравме со Стојанчо Туџарски, AI Експерт, Диме Галапчев, Основач и извршен директор на Finqup, и Димитар Трајанов, професор на ФИНКИ.
Која е според тебе најдобрата примена на AI до сега?
Стојанчо: Било што што е насочено во насока на предвидување. Генеративните технологии од типот на ChatGPT и MidJourney се дефинитивно фасцинантни технички достигања, но без можност да имаат значително влијание во индустриските процеси, освен како советодавачи кои човекот што ги гледа ги прифаќа или отфрла.
Диме: Со забрзаната револуција на Вештачка Интелегенција во последните години видовме чудесни модели чии што најдобри имплементации допрва ќе следат, почнувајќи од Автопилотот на Тесла , моделите за видео генерирање сѐ до генеративните јазични модели кои ги редефинираат процесите во сите индустрии, но најдобрата примена според мене е Алфафолд на Гугл која ја предвидува структурата на протеините, нешто што мислевме дека нема да можеме да го направиме во следните 500 години.
Димитар: Моето мислење е дека највлијателната примена на вештачката интелигенција до сега е во научните истражувања, овде посебно мислам на системите како AlphaFold кој на неговите креатори им донесе Нобелова награда за хемија. Овој систем ги помести границите на биологијата со точното предвидување на протеиниските структури, што значително го забрза развојот на лекови и ги продлабочи нашите знаења за различните видови болести. Следната примена на AI која има огромно влијание на човештвото се моделите како ChatGPT, кои со способноста да разбираат и генерираат природен јазик, ја олеснуваат интеракцијата меѓу луѓето и технологијата, создавајќи нови можности за иновации и подобрување на квалитетот на животот. Овие модели ја зголемуваат продуктивноста, помагаат во образованието, здравството, бизнисот и многу други области, обезбедувајќи интелигентни и адаптивни решенија за комплексни проблеми.
Кои AI проекти или технологии според тебе беа најзначајни во 2024?
Стојанчо: https://deepmind.google/technologies/alphafold/. Другото се сведува на автоматско генерирање на текстови (кои мора да ги провери човек за точност поради неизбежните халуцинации) или слики, работи кои реално се практично применливи единствено во маркетинг индустријата.
Диме: Последната година според мене ќе биде запамтена како година на демократизацијата на вештачката интелегенција со лансирање на малите open-source модели, кои дозволија вештачката интелигенција да биде достапна до секој.
Димитар: Во 2024 година, секоја недела се појавуваше нов значаен проект кој ги поместуваше гранците на AI. Најпрво би сакал да ги споменам последните модели на OpenAI, о1 и сега и о3 моделот кој нуди подобрени способности за размислување и е извонреден во решавање на комплексни проблеми. Тука секако треба да се спомене и Gemini 2.0 на Google кој исто така постигнува впечатливи резултати.
На крај би сакал да го истакнам и трендот на демократизацијата на AI, кој што резултираше со зголемување на отворените податочни множества и подобрување на алатките и библиотеките. Овој тренд им овозможи на поединци, стартапи и помали бизниси бесплатно да користат AI технологии, а со тоа се зголемува достапноста и се забрзува развојот на AI.
Како ќе се менува улогата на човекот во соработка со AI во 2025? Дали AI ќе го замени или ќе го подобри човечкиот труд?
Стојанчо: Далеку сме од замена на човекот од AI. Но, во многу индустрии ќе ја зголемат продуктивноста на луѓето што изврпуваат когнитивни повторувачки задачи, што ќе влијае врз бројот на вработени за извршување на таквите задачи, и тоа е неизбежно, а во некои индустрии, како на пример во маркетингот, веќе е процес што е во тек.
Диме: Дали тракторот го замени човечкиот труд? Не го замени, туку го олесна и му дозволи на човекот со помалку напор да заврши повеќе работи на поквалитетен начин за пократко време.
Димитар: Очекувам дека во периодот кој доаѓа, соработката помеѓу луѓето и AI да стане секојдневна, со што AI првенствено ќе ги подобри наместо да ги замени човечките работи. AI ќе ги превземе рутинските и повторливите задачи, и ќе ни овозможи да се фокусираме на посложени и креативни активности, што би резултирало во зголемена продуктивност и задоволство од работата. Иако некои работни позиции ќе станат застарени, се очекува да се појават нови можности во развојот, одржувањето и надзорот на AI, што потенцијално ќе резултира со нето добивка во вработеноста.
Покрај тоа, способноста на AI за анализа на податоци ќе резултира со уште подиректна поддршка на процесите за донесување одлуки, што ќе води кон подобрување на стратешкото планирање и подобро управување со производството во различните индустрии.
Каков развој на AI очекуваш во 2025?
Стојанчо: 1. Поскапи и подобри варијанти на постоечките модели. OpenAI веќе излезе со верзија чија претплата чини 200 долари месечно, и е веројатно најнапредниот јазичен модел што постои во моментот.
2. AI Agents: Модели кои се тренирани во насока не само да даваат одговори на прашања, како до сега, туку да прават планови за извршување на зададени задачи, чекор по чекор, и со дозвола (или без) од човек/супервизор, да ги извршуваат.
Диме: Следната генерација на модели за видео креација ќе бидат интересни, како и следните мали, но паметни LLMs кои во комбинација со новата генерација на хардвер ќе значат дека независни вештачки интелигенции ќе можат брзо да се распостранат низ секакви уреди, особено во сегментот на роботика.
Димитар: Погледнувајќи кон 2025 година, очекувам дека AI ќе направи значителен напредок во повеќе домени: AI агентите ќе станат поспособни да извршуваат сложени задачи, правејќи ги нашите интеракции со технологијата поедноставни и поинтуитивни. Автономните системи, како автономните такси автомобили и автономни камиони ќе стануваат сѐ пораспространети. Развојот на хуманоидни роботи за домашна употреба ќе напредува, па многу брзо може да очекуваме тие да ни асистираат во секојдневните домашни активности. Личните AI асистенти ќе бидат сѐ повеќе интегрирани во нашите секојдневни животи и директно ќе влијаат на начинот на кој управуваме со задачите и донесуваме одлуки.
Очекувам отворените AI модели да се подобруваат во нивниот квалитет и да бидат вистински конкуренти на комерцијалните модели, со тоа поттикнувајќи поголема достапност и иновации во AI заедницата. Пазарот на труд ќе продолжи да се развива, со растечка побарувачка за AI-поврзани вештини особено за специјалисти способни за интеграција на AI во компаниските системи.
Gemini, Copilot или ChatGPT?
Стојанчо: ChatGPT. Сега за сега, делува дека сепак OpenAI се технолошни најнапредни од сите големи играчи на терен, иако и другите ги учат правилата на игра и го фаќаат ритамот на промени наметнати од OpenAI.
Диме: Claude!
Димитар: Јас ги користам сите три платформи, секоја од нив нуди уникатни и вредни карактеристики. На пример, Gemini е одличен поради својата интеграција со Google сервисите, што го прави многу погоден за корисници во Google екосистемот. Copilot е особено корисен за програмерите, обезбедувајќи силна поддршка и подобрување на ефективноста во кодирањето. Додека ChatGPT служи како универзален модел кој одлично ги следи вашите инструкции и обезбедува извонредни резултати во широк спектар на апликации.
Прочитај повеќе на IT.mk/2025
Стани премиум член и доби пристап до сите содржини, специјален попуст на над 2.200 производи во ИТ маркет, верификуван профил и можност за огласување на ИТ Огласник. Плус ќе го поддржиш медиумот кој го градиме цели 16 години!
Доколку веќе имаш премиум членство, најави се тука.
