Неверојатно брзиот развој на вештачката интелигенција во последните неколку месеци ги изненади сите. Во моментов најчесто се зборува за поместувањата кои вештачката интелигенција ќе ги направи на пазарот на трудот, но веќе постојат и актуелни предизвици. Користењето на вештачка интелигенција за генерирање на есеи и пишување домашна задача е еден од предизвиците за дел од образовните установи.
ChatGPT е вештачка интелигенција развиена од OpenAI. Платформата официјално е претставена во ноември 2022. Базирана е на GPT-3.5 и GPT-4 LLM-моделите (large language models). ChatGPT им овозможи на сите без никакво претходно предзнаење да ја користат вештачката интелигенција за да си олеснат некои задачи. Корисниците може да побараат од ChatGPT да напише есеј на некоја тема долг 500 збора, и за помалку од минута ќе добијат готово домашно. Пронаоѓањето на овие генерирани „плагијати“ не е едноставно.
Вообичаено новата технологија први ја прифаќаат помладите. Учениците и студентите веќе ја користат вештачката интелигенција за да си олеснат со дел од едукацијата. Неодамна и Бил Гејтс ја сподели својата визија за начинот на кој вештачката интелигенција ќе помогне во образованието.
Вештачка интелигенција во образованието
Без разлика како се употребува вештачката интелигенција во моментов, плановите за нејзиното користење во иднина се значително поинтересни.
Една од првите придобивки ќе бидат системите за персонализирано учење. Системот ќе може да ја прилагоди содржината на секој ученик во согласност со нивните претходни познавања или потреби. Вештачката интелигенција ќе може да ја намали комплексноста на материјалот во зависност од разбирањето на ученикот. Ова ќе биде дел од интелигентен систем за подучување кој ќе може веднаш да им одговори на потребите на учениците или студентите. Системот ќе може да ги идентификува областите во кои е потребно подобрување, и да предложи содржина за подобрување. Овие системи ќе бидат достапни постојано, и учениците ќе може да се обратат за специфичен проблем во било кој период од денот. Технологијата ќе може да го следи напредокот на учениците, да регистрира на кои начин учениците се најангажирани и да ја прилагоди целата содржина. Ова секако ќе биде дел од персонализирањето на наставата, но овозможувањето учениците да бидат постојано ангажирани и заинтересирани ќе помогне за полесно да учат.
Вештачката интелигенција ќе може да им помогне и на професорите и наставниците. Ќе може да се автоматизираат административните задачи. Оценувањето, следењето на присутни ученици, планирањето на наставните планови и слично. Дополнително, персонализирани планови за учениците, може да бидат генерирани и од наставниците. Ова ќе овозможи креирање на потребни материјали и ресурси кои се користат, а наставниците ќе работат на креирање на стратегија за секој ученик. Различни модели на вештачката интелигенција може да се користат и за организирање на комуникација помеѓу наставниците, студентите и родителите. Со вака изградени системи наставниците ќе бидат послободни да се фокусираат на предавањата и на интеракции со учениците.
ChatGPT полага испити на ФИНКИ со 10-ка
ChatGPT на Факултетот за информатички науки и компјутерско инженерство – ФИНКИ полага испити со 10-ка, па нормално беше да прашаме дали ChatGPT формално може да дипломира на ФИНКИ.
“Формално нема да може :) Но ако ни ги положи сите испити, ќе го пофалиме на социјалните мрежи.” – одговара Продеканот за настава на ФИНКИ, д-р Ристе Стојанов. “Веќе има случаи каде ChatGPT ги положил испитите на дадени школи. Имајќи во предвид дека ChatGPT знае како да генерира код доколку се постави добра дефиниција на проблемите, очекувам дека поголемиот дел од испитите ќе може да ги положи. Барем оние кои не се полагаат со практични проекти. Но сметам дека за да генерира семинарска или практичен проект, мора да има личност која ќе го води овој систем чекор по чекор до финалниот резултат, а и ќе го валидира тој резултат. Ќе мора да го провериме, но за ова ќе треба да се вклучат соодветните професори и да ги преформулираат испитите во формат соодветен за ChatGPT.” – споделува д-р Стојанов.
Како професори дали се плашите од злоупотреба на ChatGPT од страна на студенти за пишување дипломски, решавање задачи, полагање испити и слично?
“Јас лично не се плашам. ChatGPT е алатка, која доколку правилно и етички се користи, може да придонесе до зголемување на продуктивноста и резултатите на студентите. Во однос на решавањето на задачи и одговарање на прашања, ChatGPT е соодветна алатка за овој проблем. Особено ако прашањата се состојат од избирање на еден или повеќе понудени одговори (квиз тестирање) или ако се работи за есејски прашања. Исто така, ChatGPT може да генерира и решенија на едноставни програми. Го тестирав ChatGPT на вакви прашања и покажа извонредни резултати, дури и на прашања на македонски јазик. Поради ова, можеби ќе треба да го преиспитаме начинот на испрашување на нашите студенти и дизајнот на испитите. ChatGPT е тука, па можеби ќе треба да дизајнираме испити на кои ќе го дозволиме негово користење и ќе провериме дали со тоа студентите може да го решат дадениот проблем. Но додека да се прилагодиме, за среќа испитите се во лабораторија, каде ќе се потрудиме да го ограничиме користењето на ChatGPT и ќе се надеваме дека нашите студенти ќе сакаат да го покажат своето самостојно стекнато знаење. Мојата перцепција е дека ChatGPT може да помогне при изработка на семинарските и дипломските, но во делот на генерирање на компоненти од истите. Но сметам дека ChatGPT не е во можност да генерира комплексни софтверски решенија самостојно. За ова сеуште ќе бидат потребни луѓе кои ќе ја разбираат проблематиката и ќе умеат да ги постават правилните прашања кон ChatGPT. Сепак, овој мој став не сум го проверил и се надевам дека во скоро време ќе биде валидиран или отфрлен од заедницата, за да бидеме на чисто :)” – споделува д-р Ристе Стојанов.
Некои предизвици за имплементација на вештачката интелигенција во образованието
Користењето на вештачка интелигенција во образованието ќе донесе куп придобивки. Сепак брза имплементација не е премногу изгледна.
Дел од објективните проблеми се потребата од техничка експертиза која ќе биде потребна кај наставниците. Тие ќе треба да научат како да ја користат технологијата во своите предавања.
Голем проблем е и цената на AI-алатките. За многу училишта имплементацијата на вештачка интелигенција ќе биде прескапа. Дел од помалите училишта немаат доволно финансии да имплементираат вештачка интелигенција. За да се надмине овој проблем ќе бидат потребни дополнителни финансии, пишува e-learning industry.
Тренирањето на вештачката интелигенција освен што е скап процес, е и проблематичен кога е во прашање приватноста. Етичкото собирање на податоците, барем засега се чини е предизвик за сите.
Кончено вештачката интелигенција треба да се интегрира во постоечката технологија, во системите кои се користат во училиштата. Финансиите и во овој случај се проблем за најголем дел училишта.
Актуелни проблеми на училиштата и универзитетите
Образовните установи можеби не се подготвени за вештачката интелигенција, но нивните ученици и студенти веќе ја користат. Со појавата на ChatGPT и можноста за генерирање на готов текст со неколку реченици, се отвори и прашањето за академскиот интегритет. Универзитетите се загрижени дали може да препознаат ако некои студенти користат вештачка интелигенција, наместо самите да си го пишувааат „домашното“.
Сервисот за детекција на плагијати Turnitin објави дека алатката која ја развиле може да детектира текст генериран од вештачка интелигенција со точност од 98%. Алатката на Open AI детектира плагијати со точност од 26 отсто, пренесе Financial Times.
За користење на детектирањето на вештачка интелигенција не е потребен никаков додаток. Системот веќе е додаден на Turnitin, но дел од академските институции одбиваат да го користат. Универзитетот Кембриџ и останатите универзитети кои припаѓаат на Расел групата одбрале да не ја користат технологијата. Веројатно со право овие образовни установи се позагрижени за опасностите од погрешно обвинување на невини студенти, отколку за откривање на студентите кои ги користат алатките за мамење.
Професорите се загрижени и поради начинот на одбележување на овие есеи како плагијати без дополнително поддршка со објаснување зошто се вака одбележани. Turnitin нема транспарентни податоци за начинот на кој се прави оваа проценка, ниту за алгоритамот кој оценува кои дела се плагијат. Наместо ова, податокот кој го праќа Turnitin е број на реченици кои можеби се генерирани од вештачка интелигенција.
„Во само еден универзитет грешка од 1 процент може да значи дека стотици студенти се неосновано обвинети за мамење. Станува збор за затворена црна кутија. Немаме идеја што значат резултатите и не можеме да погледнеме во софтверот кои ги носи овие заклучоци“, вели Чарлс Најт, директор на Advance HE.
Дебатата за користење на вештачката интелигенција ќе остане уште некој период. Од една страна користењето на вештачка интелигенција ќе биде неопходна вештина за во иднина. Технологијата може да се користи да го подобри едуцирањето, да биде дополнителна алатка за истражување и соработка. Од друга страна, генерираните текстови од вештачка интелигенција ќе бидат опасност за постоење плагијати, но и правичноста во оценувањето и академскиот интегритет.
Стани премиум член и доби пристап до сите содржини, специјален попуст на над 2.200 производи во ИТ маркет, верификуван профил и можност за огласување на ИТ Огласник. Плус ќе го поддржиш медиумот кој го градиме цели 16 години!
Доколку веќе имаш премиум членство, најави се тука.
