Речиси тримесечната војна во Украина не ја поштеди ниту тамошната ИТ индустрија, на почетокот од конфликтот пишувавме за како нападот врз Украина ќе се одрази низ ИТ перспектива, но по три месеци ситуацијата е малку подрастична… десетици компании и стартапи од земјата мораа целосно или да ја напуштат истата, или пак да ги релоцираат своите вработени во околните земји. Пред војната, Украина имаше еден од најперспективните стартап екосистеми во светот, со годишна двоцифрена стапка на раст и зголемен износ на капитал инвестиран во украинските стартапи, во вертикали како што се medtech, AI, fintech и многу повеќе.
Како земја со население од повеќе од 40 милиони, Украина исто така има доста голем фонд на ИТ таленти, бидејќи многу глобални технлошки компании или самите се присутни во земјата, или пак вработуваат квалификувани украински ИТ професионалци.
Но како што војната продолжува да трае, сето ова во голема мера се заканува да ја уништи и инфраструктурата во повеќето градови низ земјата, а со тоа вклучително и технолошкиот екосистем на земјата.
Според Галина Паличук, експерт за развој на екосистеми, она што во моментот му треба на украинскиот стартап екосистем е голема меѓународна поддршка.
“Глобалната поддршка за Украинците исто така ќе претставува и добра можност за овие компании, така што се надевам дека барем за ова ќе можеме проблемите исто така да ги гледаме и како можности во овој случај.“ објаснува Паличук.
Според нејзе, повеќето стартапи од земјата веќе се и глобално ориентирани.
“Тие би можеле да бидат со седиште во Украина, или пак нивните основачи може да се преселат на друго место, но сметам дека генерално овој тип на бизниси ќе бидат во ред. Исто така, оние земји кои имаат програми и даваат виза за основање на стартапи исто така ќе ги бидат отворени за украинските стартапи, така што мислам дека и една таква варијанта ќе биде возможна“, додава таа.
Евакуирање на вработените и продолжување со работа и под најтешки околности
Сепак, голем број украински стартапи остануваат желни за работа и продолжуваат да работат како и обично, дури и под најтешките околности.
Една од овие компании е Intellias, глобална ИТ компанија која вработува над 2.500 ИТ професионалци и која неодамна исто така се прошири и во регионот со канцеларии во Бугарија и Хрватска.
Според коосновачот и претседател на компанијата, Витали Седлер, тие досега успеале да евакуираат околу илјада свои вработени во безбедните делови на земјата и во странство.
“На 24 февруари, само еден час по лансирањето на првите ракети врз градовите во Украина, прогласивме вонредна состојба и почнавме да ги евакуираме луѓето и критичната опрема од погодените градови: Харков, Одеса, Днипро и Киев, во безбедните области на Украина. Севкупно, успеавме да ги евакуираме повеќето луѓе во безбедни области и моментално ја обновивме испораката на услуги со капацитет од над 90 проценти. Досега, над илјада вработени и нивните семејства се преместени во безбедни области на Украина и во странство.“ објаснува Седлер.
Според Седлер, главен приоритет на компанијата во моментот е безбедноста на нејзините вработени, како и во обезбедувањето на континуитетот на нашата услуга и испорака до нашите партнери ширум светот.
“Покрај тоа, финансиски ги поддржуваме и вработените кои се мобилизирани во вооружените сили на Украина и оние кои се приклучија на Територијалните одбранбени сили со полно работно време. Обезбедуваме пакет за воени одмори кој вклучува зачувување на работното место додека служат војска, надоместок за купување опрема и месечна финансиска поддршка за овие вработени и нивните семејства.“ потенцира Седлер.
Користење на сопствената технологија за покренување на свест за она што се случува во Украина
Reface е уште еден успешен украински стартап за вештачка интелигенција и чиј главен продукт во момент е аплиција која користи вештачка интелигенција за менување на лицата. Во моментов апликацијата има повеќе од 200 милиони корисници, и кога започна војната во Украина, компанијата исто така се обиде да го искористи своето влијание и да ја покрене свеста меѓу своите корисници за она што се случува во земјата.
“Во Reface решивме да користиме сопствени алатки и да ја шириме вистината преку нашата вирусна апликација со 200 милиони корисници. Започнавме масовна информативна кампања, покажувајќи ги доказите за руските напади во нашите градови, барајќи од луѓето да и дадат поддршка Украина. Испративме push нотификации до сите руски корисници кои ја прикажуваат реалната ситуација во Украина, додадовме пораки во апликацијата на корисниците од целиот свет за да ја поддржиме нашата земја, а сега секое видео направено со нашата апликација има воден печат со #standwithukraine и украинско знаме.“ објаснува Дариа Кравец, ПР менаџер на Reface.
Како што објаснува таа, сепак сето ова не се одразило целосно позитивно врз компанијата, пред се поради критиките од руските корисници на апликацијата.
“Ризикуваме сè, веќе добивме и многу критики и осврти со 1 ѕвезда, но тоа е толку мала цена во споредба со нашите животи и слобода. Претходно, корисниците на Reface го менуваа своето лице во популарни филмски ликови како Џек Спароу и Ајрон Мен. Сега ги охрабруваме сите тоа да го направат со лицето на претседателот Зеленски и да ги анимираат своите фотографии со украинската химна.“ додава Кравец.
Потешкотии и предизвици во производството и наоѓањето на соодветни пазари
Но, за одредени компании пак, како што е медицинскиот стартап ComeBack Mobility и чие производство е во Украина, потешкотиите на почетокот на војната биле реални и доста погубни по нивниот бизнис.
“Нашиот производ комбинира софтвер и хардвер. Вториот беше произведен локално во Украина, а ега производството е ставено во мирување бидејќи ниту нашите добавувачи ниту другите фабрики не работат.“ објаснува Илија Попов, основач и претседател на ComeBack Mobility.
Според Попов, компанијата во моментот бара изведувачи во Азија, САД и Европа за да можат да преместат некои од производствени операции и да продолжат со изградбата на нивниот производ.
“Планираме не само да го рестартираме производството со новата верзија на нашиот основен производ, којшто е ортопедски уред, туку и да донираме дел од нашата планирана серија од 5.000 уреди на нашите ветерани кога ќе заврши војната.“ додава тој.
Пред војната, компанијата својот главен бизнис го водела во Украина и имала голема база на активни клиенти.
“За жал, изгубивме контакт со многу од нив поради сегашните околности. Сега, можеме само да се надеваме дека наскоро ќе стапиме во контакт за да слушнеме дека тие се добро и се безбедни. Поради ова, војната не турна на западните пазари многу побрзо отколку што можевме да очекуваме.“ потенцира Попов.
Она што во моментот украинските компании можат да го направат за своите вработени е да продолжат со работа и соодветно и на време да ги исплаќаат, бидејќи таквата поддршка сега е поважна од било кога.
“Се трудам и емотивно да ги поддржам моите вработени. Сепак, најдоброто што можам да го направам за нив во моментов е да обезбедам средства за секогаш да им ги исплатам платите навреме, без разлика на се. Во време на војна, кога ништо не е стабилно, сакам да им ја гарантирам оваа стабилност.“ заклучува Попов.
Стани премиум член и доби пристап до сите содржини, специјален попуст на над 2.200 производи во ИТ маркет, верификуван профил и можност за огласување на ИТ Огласник. Плус ќе го поддржиш медиумот кој го градиме цели 16 години!
Доколку веќе имаш премиум членство, најави се тука.
