Електричните автомобили веќе и не преголем новитет, но во Македонија не се премногу присутни. Креирањето на електричните возила е во зоната на хоби, а и вака е многу ретко. Затоа бевме пријатно изненадени кога го видовме електричниот велосипед кој го направи Игор Христов, основач на Fueloyal. Со Игор зборувавме за неговиот најнов проект, засега единствено хоби.
Од каде мотивација? Најава за следен прокт на Fueloyal?
Инженер по професија, па во крв ми е да правам нови нешта. Не ми треба посебна мотивација, а инспирација за нови проекти добивам во секојдневни ситуации. Во основно училиште бев многу активен на велосипед. Бев двократен првак на Македонија во сообраќајна култура, а тоа подразбираше тренирање на возење по неколку часа дневно. На факултет, а и потоа со работата велосипедот го подзаборавив како превозно средство, а се префрлив на мотор и автомобил.
Пред две години се одлучив да го продадам моторот, но со намера да направам електричен мотоцикл па започнав да се интересирам за деталите. За моја среќа материјали онлајн има многу, но има и многу “шум”, па изгубив доста време додека да го издвојам квалитетното и корисно. Се зачленив на многу форуми и дискусиони групи за електрични возила, читав, гледав видеа и црпев знаење од колеги ентузијасти. Наместо мотоцикл, за почеток се одлучив за велосипед затоа што е доста поедноставен и поевтин за изработка, но веќе размислувам на следна фаза, а тоа е мотоцикл со далеку посериозни перформанси. За тоа во друга прилика.
Направив свој дизајн на рам но изработката кај нас е комплицирана, па се одлучив за конверзија на обичен велосипед во електричен. Причините за оваа одлука се од логистички аспект. Едноставно, поголемиот дел од компоненти во Македонија тешко се наоѓаат, а секоја компонента да ја порачуваш онлајн е бавно и скапо. Затоа земав нешто што е основа и го надградив.
Следен проект? – можеби 🙂 Засега сѐ уште е во фаза на хоби и ентузијазам. Ќе видиме, времето ќе покаже.
Дали може да ни кажеш нешто повеќе за велосипедот?
Генерално постојат неколку поделби на електричните велосипеди и тоа е најчесто според погонот што ги придвижува односно нивната позиција, а потоа следи следна поделба според јачина на мотор (погон на предно тркало, погон на задно тркало, и Mid-Drive погон. Сите имаат своја предност и мана. Генерално најдобри се Mid-Drive моторите бидејќи со нив од велосипедот го добиваш максимумот, односно може да го користиш и задниот пренос (запчаник), а со тоа се олеснува и офроад возењето. Проблем кај овој систем е што е доста бучен и треба шалтерот да го користиш идеално прецизно во спротивно може да има проблем со истиот.
Јас го избрав моторот кој се инсталира во задното тркало и за кој има помалку механички зафати. Така требаше да биде 🙂, но во пракса се соочуваш со милион мали проблеми. Моторот што го купив е XF40 48v и јачина од 1000w номинална односно 1500w максимална јачина. Следен во изборот е контролерот кој мора да одговара на моторот а изборот беше 48v/30A square wave controller. И на крај е изборот на батерија која во мојот случај излезе најкомплицирана компонента. Да напоменам дека колку е поголема волтажата толку е поголема и максималната брзина, но за да се добие и максимален домет ќе треба да се зголеми капацитетот на батеријата, а со тоа тежината и цената.
Од каде ги набави деловите, дали има некои проблеми при испораката или изработката?
Сите компоненти, освен батеријата, ги купив онлајн. Набавката на батеријата е посебна приказна. Секој обид онлајн да набавам батерија/акумулатор резултираше со неуспех затоа што ниеден добавувач не сака да испорача батерија во Македонија по брза пошта бидејќи авионски транспорт на литиумски батерии е во категоријата ризичен и истиот подлежи на посебен режим за транспорт.
На крај одлуката беше да купам ќелии и да ги испорачам кај пријател ЕВ ентузијаст во Софија кој истите ги однесе во фабрика да ги залемат во конфигурација 13S7P и направивме прилагоден БМС (battery management system) соодветен на моторот и контролерот. Крајниот епилог на батеријата е Panasonic cells 13S7P – 48V со капацитет од 20,3Ah односно 960Wh што дава доста голема независност во движење од околу 100km, а доколку се вози праволиниски без големи осцилации во брзината и без застанувања може да биде и 150км. Максималната брзина што ја добив е околу 50km/h што сепак за велосипед и не е толку наивно. Да напоменам дека во ЕУ легално во градски услови електричен велосипед може да се управува доколку неговата брзина не надминува 25км/ч, и јачина на мотор од максимум 250 вати.
Останатите компоненти се еден вид додатоци и за истите нема проблем да се набават и да се испорачаат било каде, така да на нив потрошив многу малку време.
Втора компликација која се јави е изработката на кутија за сместување на батеријата и контролерот, и тоа ми одзеде најмногу време затоа што многу наши компании не се нафаќаа да го изработат. Едноставно премногу се зафатени со големи проекти и вакво нешто за нив е незначително, а им одзема многу време.
Колку време ти беше потребно да го изработиш?
Потребно време од дизајн до реализација, 2-3 месеци. Реално време да го составиш доколку ги поседуваш сите компоненти е 2-3 часа.
Колкав буџет е потребен за изработка на електричен велосипед?
Буџетот е релативна работа и зависи од тоа каде ги набавуваш компонентите и од кој производител. Најскапата работа е батеријата/акумулаторот кој е можеби 50% од цената и истата може многу да се зголеми доколку ја промените конфигурацијата. Висока ставка кај нас е и транспортот (брза пошта – не ги испорачуваат со обична пошта бидејќи никој не ја гарантира испораката) како и царина и данок. За моторот, контролерот и батеријата треба да се платат царина и данок. Во мојот случај цена за батерија беше околу 500е, цена за мотор, контролер, тркало, дисплеј, разни додатоци и на сето тоа царина транспорт уште 500е. Велосипедот е слободен избор, може и користен.
Стани премиум член и доби пристап до сите содржини, специјален попуст на над 2.200 производи во ИТ маркет, верификуван профил и можност за огласување на ИТ Огласник. Плус ќе го поддржиш медиумот кој го градиме цели 16 години!
Доколку веќе имаш премиум членство, најави се тука.
GSIX 
